იაპონელებმა კანის უჯრედებიდან კვერცხუჯრედები შექმნეს
2012 წელს პეტრის ფინჯანში პრიმორდიალური ჩანასახოვანი უჯრედების გამოჩენის შემდეგ ცდები გარკვეული ვადით შეწყდა. თუმცა, იმისათვის რომ მათგან სრულფასოვანი განაყოფიერებისუნარიანი კვერცხუჯრედები მიეღოთ, მეცნიერებს მოუწიათ ამ უჯრედების იმპლანტაცია (ჩანერგვა) ვირთაგვების საკვერცხეში.
ჩატარდა კიდევ ერთი სამუშაო: მაშინ მეცნიერებმა კვერცხუჯრედები ვირთაგვების ორგანიზმის გარეთ მოამწიფეს. წინამორბედი, ე. წ. პრიმორდიალური უჯრედები კი უკვე მზა სახით მღრღნელებისგან გამოყვეს. რეალურად მკვლევარებმა ეს ორი ეტაპი გააერთიანეს. თავდაპირველად ემბრიონალური უჯრედებიდან მიიღეს პრიმორდიალური უჯრედები, შემდეგ კი ვირთაგვების ორგანიზმის გარეთ მიაღწიეს მათ მომწიფებას. მოგვიანებით იაპონელმა მეცნიერებმა გამოიყენეს ტექნოლოგია ეკო, რის შედეგადაც 26 ახალი თაგუნა მოევლინა ქვეყანას. საყურადღებოა, რომ ეს ახალშობილი ვირთაგვები არა მარტო სომატურად ჯანმრთელები, არამედ გამრავლებისუნარიანებიც აღმოჩნდნენ.
მომდევნო ეტაპზე კვლევები გოჭებსა და მაიმუნებზე იგეგმება. თუ შედეგები გაამართლებს მეცნიერთა იმედებს, მომავალში ცდები ადამიანთა კვერცხუჯრედებზეც გაგრძელდება. თუმცა, ამ უკანასკნელს იაპონელი მეცნიერები ვერ განახორციელებენ, რადგანაც ამომავალი მზის ქვეყანაში ადამიანთა უჯრედებზე ექსპერიმენტები აკრძალულია.
თინათინ გოცაძე