ვიტილიგო - კანის ქრონიკული დაავადება
დაავადება ჩნდება სხეულის სხვადასხვა ადგილას და ლორწოვან გარსზე. ყველაზე ხშირად ახალგაზრდებში გვხვდება.
რისკ- ჯგუფებში შედიან:
- სტრესისადმი არამდგრადი ადამიანები;
- ავტოიმუნური დაავადებების მქონე ადამიანები;
- თირკმელზედა ჯირკვლის (ადრენოკორტიკალური)უკმარისობის მქონე პირები;
- მავნე საწარმოებში მომუშავეები
დაავადების გაჩენა დაკავშირებულია პიგმენტაციაზე პასუხისმგებელი მელატოციტების ფუნქციის დაკარგვასთან.
ვიტილიგოს გამომწვევ მიზეზებს შორისაა:
- გენეტიკური მიდრეკილება;
- ნერვული სისტემის მოშლა;
- ნეიროენდოკრინული დარღვევები;
- მზის ძლიერი დამწვრობა;
- მეტაბოლიზმის პროცესების დარღვევა;
- ფარისებრი ჯირკვლის არასწორი ფუნქციონირება;
- საკვერცხეების დისფუნქცია;
- აგრესიულ ქიმიურ ნივთიერებებთან კონტაქტი
დაავადებისთვის დამახასიათებელია შემდეგი სახის სიმპტომები:
- კანზე ლაქების (თეთრი ან ბეჟი ფერის) გაჩენა, ლოკალიზდება სხეულის ნებისმიერ ნაწილში;
- დაავადებული ადგილის ეტაპობრივი გაფართოება;
- დაავადების კერის გარშემო აღინიშნება ჰიპერპიგმენტაცია;
- ლაქების ადგილას თმის გაქრობა;
- ქავილი დაზიანებულ ადგილებში(იშვიათ შემთხვევაში);
- დაავადების ადგილებზე კანის დახეთქვა(დაავადების ატიპურ შემთხვევებში)
ვიტილიგო მკურნალობას ექვემდებარება შემთხვევების მხოლოდ 5%-ში, კანის პიგმენტაციის სრულად აღდგენა შეუძლებელია.
დაავადების მკურნალობა მოიცავს:
- თუთიისა და სპილენძის შემცველ ვიტამინებს;
- სელექციურ ფოტოთერაპიას;
- ულტრაიისფერ დასხივებას;
- ლაზეროთერაპიას;
- კორტიკოსტეროიდულ მალამოებს;
- ჰორმონულ თერაპიას;
- ქირურგიულ ჩარევას(კანის გადანერგვა)
გართულებები:
თუ დაავადების მკურნალობა დროულად არ დაიწყო და ლაქები მზის სხივისგან არ დავიცავით, არის ისეთი გართულებების განვითარების რისკი, როგორებიცაა: მზის დამწვრობა და კანის კიბო.
პრევენცია:
დაავადების პროფილაქტიკისთვის რეკომენდებულია:
- სტრესული სიტუაციებისთვის თავის არიდება;
- მზეზე დიდხანს ყოფნისგან თავის შეკავება;
- მავნე ქიმიურ ნივთიერებებთან კონტაქტის შეზღუდვა;
- ქრონიკული დაავადებების დროული მკურნალობა